Zmiany zwyrodnieniowe plamki

(AMD - Age related Macular Degeneration)

OCULUS

Gabinet Okulistyczny i Salon Optyczny

83-000 Pruszcz Gdański ul. Mickiewicza 1
tel.: (58) 683 00 37

W zaawansowanym wieku może dochodzić do przyspieszonego obumierania komórek zlokalizowanych w rejonie najlepszego widzenia siatkówki (plamka) tzn. w rejonie gdzie gęstość rozlokowania komórek światłoczułych jest największa.
Choroba może prowadzić do znacznego ograniczenia widzenia. Przyczyną choroby jest niewydolność ww. komórek w przetwarzaniu substancji, które biorą udział w fotochemicznym procesie widzenia.
Pierwszymi objawami choroby mogą być rozmyte plamy, które pojawiają się w polu widzenia. Z czasem plamy zaczynają się powiększać.

Ponieważ brak sygnałów ostrzegawczych w formie bólu (wszystkie fazy choroby przebiegają bezboleśnie) należy zwracać szczególną uwagę na zmiany w polu widzenia.

Chorobą jest dotkniętych około 25 milionów ludzi na całym świecie. Stanowi ona główną przyczynę pogorszenia widzenia u osób po 60-tym roku życia - w większym stopniu niz jaskra.

Przyczyny występowania choroby nie są dokładnie znane. Zwyrodnienie plamki może być dziedziczne, ale mają na nie wpływ także czynniki środowiskowe. Spośród czynników zewnętrznych, najczęstszym jest promieniowanie ultrafioletowe uwalniające wolne rodniki tlenowe. Inną przyczyną może być niedobór mikroelementów potrzebnych do zwalczania wolnych rodników tlenowych oraz przewlekłe stany zapalne.

Występują dwie formy choroby:

Postać sucha
występuje częściej. Spowodowana jest zaburzeniami przemiany materii w rejonie plamki żółtej. Następuje stopniowe pogorszenie widzenia (w skrajnym przypadku całkowita utrata widzenia) w rejonie centralnym. Widzenie peryferyjne zostaje jednak zachowane. W tej formie choroby może dochodzić do przerw w nasilaniu się objawów.

Postać wysiękowa (mokra)
występuje znacznie rzadziej niż sucha (ok. 10% zdiagnozowanych przypadków). Prowadzi do większej utraty widzenia. Znaczne pogorszenie widzenia może nastąpić w ciągu kilku dni. Objawy choroby powstają zwykle najpierw w jednym a następnie w drugim oku.

Czynniki zwiększające możliwość zachorowania to:

wiek pacjenta (około 2% osób w wieku 50 lat, ale już 35% osób w wieku 75 lat),
palenie tytoniu ,
nadciśnienie tętnicze,
choroby serca,
otyłość,
nieprawidłowa dieta (nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych),
alkohol,
płeć (kobiety zapadają na tą chorobę częściej),
nadmierna ekspozycja na słońce,
przypadki AMD w rodzinie.

Profilaktyka i leczenie:

prewencja u osób obciążonych rodzinnie,
stosowanie leków poprawiających stan naczyń i przepływ krwi,
ochrona przed promieniowaniem UV (odpowiednie soczewki okularowe),
fotokoagulacja laserowa.

W rozpoznaniu choroby może być pomocny test Amstera.
Aby przeprowadzić test amstera należy:

wziąść czystą kartkę kratkowanego papieru,
w centralnej części kartki na przecięciu dwóch linii należy wyraźnie zaznaczyć punkt,
jeśli badany korzysta z okularów do czytania to powinien je założyć,
zasłonić jedno oko,
odsłoniętym okiem patrzeć przez około 5 sekund na naniesiony wcześniej centralny punkt siatki,
wszystkie widziane linie powinny pozostać liniami prostymi,
wszystkie kwadraty powinny mieć ten sam rozmiar,
powtórz badanie dla drugiego oka.

Opisany test jest pomocny w diagnostyce jednak nie zastępuje pełnego badania okulistycznego.
Jeśli osoba sprawdzająca swój wzrok zauważy że jakakolwiek część siatki jest zamazana, zniekształcona lub szara to powinna niezwłocznie zgłosić się do okulisty.

Firma Bausch & Lomb w opublikowanej przez siebie ulotce "chroń wzrok swój i swojej rodziny" (1,1MB), w graficznie atrakcyjnej formie, zawarła podstawowe informacje na temat AMD.