Wady wzroku |
OCULUS Gabinet Okulistyczny i Salon Optyczny 83-000 Pruszcz Gdański ul. Mickiewicza 1 |
---|
Krótkowzroczność (myopia)
Oko o nadmiernej mocy układu optycznego w odniesieniu do długości oka nazywa
się okiem krótkowzrocznym. Najczęstszą przyczyną krótkowzroczności jest wydłużenie
gałki ocznej. Ostry obraz odległego przedmiotu powstaje w oku krótkowzrocznym
przed siatkówką. Na siatkówce powstaje obraz rozmyty. Krótkowzroczność korygowana
jest przy pomocy soczewek rozpraszających (ujemnych), które przesuwają obraz
do tyłu na powierzchnię siatkówki. Z klinicznego punktu widzenia krótkowzroczność
dzieli się na:
Wada ta ujawnia się zazwyczaj przed 20 rokiem życia - w wieku szkolnym. Krótkowidz ma kłopoty z widzeniem przedmiotów odległych, natomiast przedmioty bliskie widzi ostro bez korekcji.
Nadwzroczność (dalekowzroczność, hypermetropia)
Oko o zbyt słabej mocy układu optycznego w odniesieniu do długości oka nazywa
się okiem nadwzrocznym. W związku z tym ostry obraz odległego przedmiotu powstaje
za siatkówką. Na siatkówce powstaje obraz rozmyty. Nadwzroczność korygowana
jest przy pomocy soczewek skupiających (dodatnich), które przesuwają obraz do
przodu na powierzchnię siatkówki.
Dalekowidz ma kłopoty z widzeniem przedmiotów bliskich. Przedmioty odległe
widzi ostro bez korekcji.
Astygmatyzm (niezborność, astigmatismus)
We wszystkich opisanych wcześniej wadach, układ optyczny oka charakteryzował
się symetrią obrotową tzn. we wszystkich przekrojach wykonywanych pod różnymi
kątami wzdłuż osi optycznej oka promienie świetlne były załamywane w ten sam
sposób. W przypadku astygmatyzmu jest inaczej. Promienie świetlne wpadające
do oka załamywane są przez układ optyczny oka w różnym stopniu w zależności
od płaszczyzny, w której się znajdują. W przypadku oka astygmatycznego można
wyróżnić dwie charakterystyczne płaszczyzny biegnące wzdłuż osi optycznej oka.
W jednej z nich promienie wpadające do oka załamywane są przez układ optyczny
oka maksymalnie w drugiej minimalnie. W większości przypadków płaszczyzny te
są do siebie prostopadłe. Noszą one nazwę przekrojów głównych. W płaszczyznach
pośrednich do dwóch ww., stopień załamania promieni jest pośredni. Tym mocniejszy
im płaszczyzna jest bliższa płaszczyźnie maksymalnego załamania i tym słabszy
im płaszczyzna, w której biegną promienie jest bliższa płaszczyźnie w której
promienie załamywane są minimalnie. Miarą astygmatyzmu jest różnica mocy optycznych
oka w wyżej opisanych przekrojach głównych. Wyróżniamy astygmatyzm:
Główną przyczyną astygmatyzmu oka jest niesferyczny kształt rogówki.
Astygmatyzm korygowany jest przy pomocy soczewek torycznych, których budowa jest analogiczna do opisanych wyżej zniekształceń, lecz usytuowanie osi jest odpowiednio prostopadłe do przekrojów głównych.
Astygmatyzm może towarzyszyć zarówno krótkowzroczności jak i nadwzroczności.
Starczowzroczność (presbyopia)
Oko posiada zdolność akomodacji tzn. zmiany mocy optycznej. W wyniku skurczu
mięśni rzęskowych następuje zmiana kształtu soczewki i w konsekwencji zmiana
jej zdolności skupiającej. Człowiek bezwiednie patrząc na przedmioty dalekie
i bliskie odpowiednio reguluje moc optyczną soczewki tak, aby w jednym i drugim
przypadku na siatkówce oka powstawał ostry obraz.
Zdolność ta jest najbardziej rozwinięta u dzieci. W wyniku naturalnych procesów
fizjologicznych stopniowo zanika z wiekiem i spada do zera w wieku około 70
lat. Spadek i zanik zdolności do akomodacji jest wywołany głównie przez spadek
elastyczności soczewki, ale także przez spadek elastyczności więzadeł i mięśni
odpowiedzialnych za akomodację.
Niedobór akomodacji, w przypadku oczu miarowych, dotkniętych starczowzrocznością, kompensuje się przy pomocy soczewek skupiających (dodatnich), które poprawiają ostrość widzenia przedmiotów bliskich (okulary do czytania). W przypadku osób krotko- i dalekowzrocznych, najbardziej komfortowym rozwiązaniem są okulary progresywne, które pozwalają obserwować przedmioty zlokalizowane w różnych odległościach - poczynając od bardzo odległych do zlokalizowanych w odległości ok. 25 cm.
Wada ta objawia się stopniowo po 40 roku życia. U osób, które dotychczas nie potrzebowały korekcji, pojawiają się narastające problemy z ostrym widzeniem przedmiotów znajdujących się w bliskiej odległości.