Jaskra

Jaskra jest chorobą o bardzo podstępnym przebiegu. Najczęściej w pierwszych fazach nie powoduje bólu ani innych dolegliwości. Często odkrywana jest dopiero po kilku latach trwania. Gdy w końcu zostaje odkryta nie można już cofnąć jej skutków. Nieleczona często kończy się ślepotą.

Szacuje się, że około pół miliona ludzi w Polsce cierpi na jaskrę nic nie wiedząc o tym. Osoby te nie czują jak ich nerw wzrokowy stopniowo obumiera. Pierwsze zmiany jest w stanie stwierdzić jedynie lekarz okulista po przeprowadzeniu skomplikowanych badań na specjalistycznym sprzęcie. Gdy zmiany stają się widoczne dla chorego często 90% włókien nerwu wzrokowego jest już obumarłych.
Jeszcze stosunkowo niedawno wierzono, że jedyną przyczyną jaskry jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe. Przy pomocy stosunkowo prostego badania dokonywano pomiaru ciśnienia wewnątrzgałkowego. Jeśli ciśnienie było normalne wykluczano obecność jaskry. Badania przeprowadzone w przeciągu ostatnich kilku lat wykazały jednak, że podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe jest przyczyną około połowy przypadków jaskry. U podłoża pozostałych 50% przypadków leżą inne przyczyny np.:

• niedostateczne ukrwienie nerwu wzrokowego,
• zbyt wysokie lub zbyt niskie ciśnienie tętnicze,
• cukrzyca,
• wysoka krótkowzroczność,
• predyspozycje genetyczne.

• badania dna oka,
• pomiary pola widzenia,
• ocena tarczy nerwu wzrokowego i włókien nerwowych (aparaty HRT, GDx).

Podczas ostatniego z wymienionych badań wiązka laserowa sprawdza powierzchnię nerwu wzrokowego na dnie oka. Badanie to jest w stanie stwierdzić już najmniejsze odchylenia od normy.
Ponieważ wszelkie zmiany w obrębie nerwu wzrokowego są nieodwracalne, jest sprawą zasadniczej wagi, aby obecność jaskry wykryć jak najszybciej. Z tego powodu

lekarze okuliści zalecają, aby wszystkie osoby, które ukończyły czterdziesty rok życia, co najmniej raz na dwa lata poddawały się odpowiednim badaniom profilaktycznym.

Do grupy podwyższonego ryzyka należą:

• osoby mające w rodzinie chorego na jaskrę,
• osoby chore na cukrzycę,
• osoby z podwyższonym lub zbyt niskim ciśnieniem tętniczym,
• osoby dotknięte wysoką krótkowzrocznością.

W przypadku wcześnie rozpoznanej jaskry, leczenie farmakologiczne daje duże szanse powodzenia. Nowoczesne medykamenty w 90% przypadków potrafią skutecznie zapobiec dalszemu obumieraniu nerwu wzrokowego. Warunkiem powodzenia jest codzienne wkraplanie do oczu przepisanych przez okulistę lekarstw. Środki te trzeba przyjmować już do końca życia.
Jeśli leczenie farmakologiczne nie przyniosło spodziewanego efektu a przyczyną jaskry jest podwyższone ciśnienie wewnątrzgałkowe to niezbędnym jest przeprowadzenie operacji. Zazwyczaj operacja polega na wycięciu małego otworu w twardówce oka, przez który nadmiar płynu śródgałkowego będzie wydobywał się na zewnątrz. Dzięki stosunkowo niedawno opracowanej trabekuloplastyce laserowej możliwe jest wycięcie dodatkowych otworów w systemie odpływowym oka przy pomocy wiązki lasera argonowego. Przebieg ostatniego zabiegu jest zdecydowanie bardziej komfortowy dla pacjenta niż poprzedniego jednak jego efekty są niestety mniej trwałe. Na etapie prób klinicznych znajduje się trzeci rodzaj operacji jaskry. Polega on na wszczepieniu do oka mikroskopijnego zaworu, który wypuszcza na zewnątrz nadmiar płynu śródgałkowego, gdy jego ciśnienie przekroczy optymalną wartość.

Ze względu na wagę problemu Polskie Towarzystwo Profilaktyki Jaskry uruchomiło specjalny portal zajmujący się tym tematem.
Dostępna jest także bezpłatna infolinia: 0 800 500 600.